Cushingov sindrom
Cushingov sindrom stanje je u kojemu nalazimo višak hormona kore nadbubrežne žlijezde: aldosterona, kortizola i spolnih hormona kore nadbubrežne žlijezde.
Uzroci Cushingova sindroma
Najčešći uzrok je prekomjerno stvaranje hormona povećanjem kore nadbubrežne žlijezde, rastom hormonski aktivnih tumora (adenomi) i zloćudnih tumora (karcinomi) te neke genetski uvjetovane nasljedne bolesti (Carneyjev kompleks). Cushingov sindrom nastaje i povećanim vanjskim unosom navedenih hormona ili njima sličnih lijekova, pri postojanju tumora hipofize ili drugih tumora koji stimuliraju koru nadbubrežne žlijezde (tumori koji luče kortikotropin), kod primjene kontraceptiva koji sadrže estrogene itd. Žene 5 puta češće obolijevaju u odnosu na muškarce.
Klinička slika
Klinička slika ovisi o anatomskoj zahvaćenosti kore nadbubrežne žlijezde i vrsti hormona koji se luče u suvišku, s napomenom da često postoje preklapanja u simptomatologiji. Višak aldosterona uzrokuje povišenu razinu natrija i smanjenu razinu kalija u krvi, uz pojavu mišićne klijenuti i trnaca u ekstremitetima uz porast krvnog tlaka (arterijska hipertenzija). Visoke razine kortizola uzrokuju pojačanu razgradnju gradivnih tvari (masti, proteini i šećeri) pa se javlja tanka koža sklona pucanju i nastanku modrica s propadanjem kostiju i mišića te porast razine masnoća u krvi. Masno tkivo se pojačano odlaže na licu, vratu, leđima i trbuhu. Prekomjerna dlakavost, akne i poremećaj menstrualnog ciklusa kod žena posljedica su viška spolnih hormona iz kore nadbubrežnih žlijezda. Kod muškaraca se pak javlja pad libida i impotencija jer se manje luče spolni hormoni iz testisa. Oko 20% oboljelih ima različite psihičke poteškoće u obliku emocionalne labilnosti, depresije i anksioznog poremećaja.
Dijagnoza i liječenje
Dijagnostički postupak obuhvaća specijalistički pregled, laboratorijske i hormonske pretrage te slikovne radiološke i nuklearno-medicinske metode (ultrazvuk, CT, MR) koje su korisne pri dokazivanju tumorskih promjena.
Cushingov sindrom liječi se etiološki i simptomatski.
