Dijabetička nefropatija
Dijabetička nefropatija je najčešći uzrok krajnjeg bubrežnog zatajenja i potrebe za dijalizom.
U razvoju dijabetičke nefropatije sudjeluju slijedeći čimbenici: loše regulirana glikemija, hipertenzija, povišene vrijednosti LDL kolesterola i pušenje duhana. Osnovna funkcija bubrega je odstranjenje štetnih produkata metabolizma i viška tekućine iz krvi procesom filtracije.
Bubrezi su građeni od milijuna glomerula, klupka kapilara koji vrše filtriranje krvi, a stvorena mokraća dolazi mokraćovodima u mokraćni mjehur, a iz njega odstranjuje mokraćnom cijevi (uretrom). U ranoj fazi dijabetičke nefropatije glomeruli su povećani, vjerojatno kao posljedica ranih hemodinamskih promjena i porasta tlaka unutar glomerula (glomerularna hipertenzija). Nastaju oštećenja glomerularne membrane i ista počinje propuštati albumine i druge proteine u mokraću. Inače pore na glomerularnim membranama u zdravom bubregu propuštaju vrlu malu količinu nekih proteina.
Glomerularna membrana je do tri puta deblja osobito u bolesnika s mikroalbuminurijom. Napredovanjem bolesti dolazi do skleroze glomerula , što se očituje u pogoršanju bubrežne funkcije. Metoda ranog otkrivanja nefropatije temelji se na nalazu mikroalbumina u uzorku prve jutarnje mokraće, a u daljnjem nadzoru potrebit je nalaz albumina u 24-satnom uzorku mokraće. Nalaz serumskog kreatinina dobar je pokazatelj bubrežne funkcije. Budući u ranom stadiju bolesti krvni tlak može biti malo povišen potrebito je učiniti 24-satni Holter krvnog tlaka pa se tako može otkriti da se noću tlak ne snižava, što često može biti prvi znak dijabetičke nefropatije.
Pojavu i napredovanje nefropatije može se prevenirati ili odgoditi dobrom regulacije glikemije i povišenog krvnog tlaka. ACE inhibitori imaju ne samo antihipertenzivni već i renoprotektivni učinak jer prvenstveno dilatiraju eferentne arteriole glomerula i time smanjuju tlak u glomerulu. Svi bolesnici s tipom 1 šećerne bolesti koji imaju mikroalbuminuriju trebaju uzimati ACE inhibitore bez obzira da li imaju normalni ili povišeni krvni tlak. U završnom stadiju dijabetičke nefropatije dolazi potpunog zatajenja bubrega.
Prve tegobe povezane uz propadanje bubrežne funkcije jesu gubitak sposobnosti koncentracije mokraće što očituje čestim mokrenjem većih količina mokraće, noćnim mokrenjem, jutarnjom žeđi, jutarnjim mučninama i ponekad povraćanjem. U uznapredovalom stadiju zatajivanja bubrežne funkcije mogu se pojaviti simptomi poremećene homeostaze, tj. retencija soli i vode (oticanje, povišen krvni tlak, dekompenzacija srca) metabolična acidoza s dubokim disanjem. Koža je blijedo-sivkaste boje, eksorijacije zbog svrbeži, podljev krvi, zadah na amonijak. Anemija, sklonost infekcijama, poremećaji spolnih funkcija, izostanak menstruacije, umor, slabljenje intelektualnih funkcija, periferna neuropatija, nakupljanje tekućine u perikardu i plućima (uremijsko pluća ). Urušenu funkciju bubrega potrebito je zamijeniti najbolje sa transplantacijom bubrega , hemodijalizom ili peritonejskom dijalizom.
Nastanak i razvoj dijabetičke nefropatije može se prevenirati slijedećim mjerama: optimalnom kontrolom glikemije, u ranoj fazi renalne insuficijencije kao ciljna vrijednost može se uzeti HbA1c 6,5 - 7%, a u uznapredovaloj fazi dijabetičke bubrežne bolesti prihvatljiva je vrijednost HbA1c 7%. Optimalna kontrola krvnog tlaka <130/80 mmHg, a uz prisutnost proteinurije i < 125/75 mmHg. Postoji mišljenje da nema jedne ciljne vrijednosti koja bi odgovarala svim bolesnicima već bi liječenje hipertenzije trebalo biti individualno. Optimalna regulacija masnoća u krvi (LDL kolesterol < 3,00 mmol/L. Prehrana s malo bjelančevina. Prestanak pušenja.
