Povišeni urati u krvi (giht)
Hiperuricemija predstavlja nalaz povišene razine urata, odnosno mokraćne (urične) kiseline u krvi, dok je giht (podagra ili ulozi) naziv za bolesti ili stanja koja nastaju kao posljedica hiperuricemije. U općoj populaciji, prevalencija hiperuricemije iznosi oko 25 %, a gihta od 2% – 6 %. Hiperuricemija nastaje zbog poremećaja metabolizma mokraćne kiseline, što uključuje njeno povećano stvaranje, oslabljenu eliminaciju putem bubrega ili kombinaciju navedenih stanja.
Kada se javlja hiperuricemija?
Najčešće se javlja kod:
- prehrane bogate gradivnim tvarima iz kojih se stvara mokraćna kiselina (purini), tj. prekomjernom konzumacijom crvenog mesa
- pri povećanoj konzumaciji alkoholnih pića
- u bolesnika sa zloćudnim tumorima, pri liječenju kemoterapijom i zračenjem
- kod razgradnje mišića
- nekih genski uvjetovanih nasljednih bolesti
- kroničnog bubrežnog zatajenja
- smanjene funkcije štitnjače (hipotireoza)
- ekstremnih dijeta
- primjene nekih lijekova (salicilati, lijekovi za mokrenje)
- trovanja
- prekomjernog uzimanja vitamina C, itd.
Hiperuricemija također predstavlja biokemijski biljeg brojnih metaboličkih, upalno-degenerativnih i hemodinamskih poremećaja, kao što su inzulinska rezistencija, šećerna bolest, pretilost i metabolički sindrom.
.jpg "Povišeni urati u krvi")
Klinička prezentacija
U kliničkoj prezentaciji razlikujemo:
- asimptomatska hiperuricemija
- simptomatska hiperuricemija
U asimptomatskom obliku postoji samo laboratorijski dokaz povišene koncentracije urata u krvi.
Kod simptomatske hiperuricemije (giht, podagra ili ulozi) dolazi do taloženja kristala mokraćne kiseline u odvodnom sustavu bubrega s razvojem bubrežnih kamenaca i poremećajem bubrežne funkcije.
Odlaganje mokraćne kiseline u zglobovima dovodi do upale zglobova (urični artritis). Slične tegobe javljaju se i kod taloženja u tetivama. Tipično je zahvaćen palac na stopalu, koji je otečen, crven i bolan, ali može biti zahvaćeno i cijelo stopalo, kao i drugi zglobovi uz simptome koji variraju od bolova do nemogućnosti kretanja.
Dijagnoza i liječenje
Osnova dijagnoze je specijalistički pregled, laboratorijske pretrage i ostale pretrage prema indikacijama. Liječenje obuhvaća eliminaciju uzročnog čimbenika hiperuricemije uz medikamentoznu i instrumentalnu terapiju.
